به نام خدا

در این قسمت علاقمندان به رشته کشاورزی و بخصوص گیاهپشکی مجموعه ای از مطالبی در زمینه آفات و بیماری های نیشکر زراعی را پیش رو خواهند داشت.

این مجموعه شامل بخش های زیر میباشد:

بخش اول: معرفی نیشکر و نحوه کشت آن

بخش دوم: معرفی آفات نیشکر شامل کرم ساقه خوار نیشکر، سوسک نیشکر، کنه نیشکر، شته نیشکر و ملخ آسیایی و سایر آفات مهم جهانی نیشکر و نحوه مبارزه و مدیریت آنها ...

بخش سوم: معرفی بیماری های مهم نیشکر شامل سیاهک نیشکر، بلایت رایزوکتونیایی غلاف نیشکر، پوسیدگی سیتوسپورایی غلاف نیشکر و سایر بیماری های آن و نحوه مدیریت بیماری ها.

این مجموعه در بهار سال ۱۳۹۰ تهیه و تنظیم شده و جا داره همین جا از استادان خوبم که منو در تهیه و تنظیم آن کمک و یاری کرده اند تشکر کنم.

*جناب دکتر مهدی ضرابی و جناب دکتر علی روستایی عضو هیئت علمی دانشگاه تهران*

بخش اول

معرفی و نحوه کشت نیشکر  Saccharum officinarum  

نیشکر گیاهی است چند ساله از تیره گندمیان که به جهت تولید و استحصال قند از ساقه آن کشت میشود. این گیاه علاوه بر تولید شکر جهت تغذیه دام، صنعت کاغذ و چوب و تولید الکل استفاده میشود. برزیل، هند و چین مهمترین تولید کنندگان نیشکر در جهان هستند. در ایران نیز خوزستان قطب تولید نیشکر میباشد. نیشکر مهمترین گیاه در تبدیل انرژی خورشید به ماده خشک است.

گیاهشناسی: (خیلی خلاصه)

نام علمی Saccharum officinarum از خانواده Poaceae

دارای ریزوم بوده  و برگها کشیده و بصورت متناوب به گره متصل است.

ارتفاع آن به 2/5 تا  3 متر می رسد و ساقه ای بند بند دارد.

گیاه چند ساله که گل آذین آن خوشه ای است و تحت شرایط خاصی تولید میشود.

ساقه نیشکر منبع اصلی قند است که بخش عمده آن ساکارز می باشد.

یک گیاه منوکالچر  و هیبرید که مرکب از 2 تا 5 جنس ساکاروم است.

طریقه کشت نیشکر:

به نظر میرسد این حشره بومی خوزستان باشد ( دکتر بهداد. ۱۳۸۱)

این آفت بومی ایران نبوده و در اثر نقل و انتقال قلمه وارد ایران شده است (دکتر خانجانی. ۱۳۸۸)

مورفولوژی کرم ساقه خوار نیشکر Sesamia nonagrioides :

بالهاي جلويي به رنگ طلايي مایل به قرمز آجري که در حاشيه خارجي داراي يک رديف لکه پيوسته سرتاسري و بال عقبی سفید و بدون نقش است. طول پروانه ماده 15تا 17 و عرض آن 23 تا 30 میلیمتر با شاخک نخی شکل میباشد.  پروانه نر معمولا کوچکتر و شاخک آن پروش است. خرطوم کوتاه و سفید و شکمی متورم دارند. پروانه نر 4 تا 5 و پروانه ماده 7 تا 10 روز عمر میکنند. پروانه ماده تا حدود 310 تخم، بصورت دسته ای که بین 2 تا 10 عدد متغیر میباشد میگذارد.

تخم های تازه به صورت دسته جمعي، به قطر ۹/۰ میلیمتر  و به رنگ ليمويي روشن هستند که به تدريج به رنگ تيره تغيير پيدا مي کند.

لارو نوزاد  به رنگ صورتي و لارو کامل سرش به رنگ قهوه اي تيره میباشد. لارو سن یک حدود ۱ و لارو سن آخر  ۳۰ تا ۳۵ میلیمتر طول دارد  و دارای ۵ سن لاروی است.

رنگ آن قهوه اي روشن است که در مراحل آخري به قهوه اي تيره تبديل مي گردد. طول شفیره ماده تا ۳۰ و شفیره نر تا ۲۰ میلیمتر میرسد.

بیولوژی کرم ساقه خوار نیشکر:

در شرایط مساعد (آب و هوای خوزستان) در طول سال فعال است (لارو فاقد دیاپوز). زمستان را بصورت لارو تکامل نیافته سپری کرده و در اسفندماه به شفیره رفته و پروانه حاصله نسل اول سال بعد را بوجود خواهد آورد. پروانه ها برای تخمگذاری بوته های جوان  و غلاف برگ را انتخاب میکنند که این عادت باعث مهاجرت نسل دوم و سوم به حاشیه مزرعه میشود. تخم ها بطور میانگین بعد از 6 تا 8 روز تفریخ میشوند. لارو سن اول از محل تفریخ تخم شروع به تغذیه میکنند. تحرک لارو  جوان زیاد بوده و قادر است خود را به بوته های مجاور هم برساند. اکثر لاروها با ایجاد سوراخ در محل طوقه یا بالاتر از آن  وارد ساقه نی میشوند. پس از پایان دوره لاروی، لارو یا از دالان مربوطه خارج شده و یا در داخل، بعد از ایجاد سوراخ مناسب جهت خروج پروانه ، به شفیره تبدیل میشود. در  منطقه هفت تپه خوزستان ۴ تا ۵ نسل در سال دارد.

نسل اول: از نیمه اول اسفند تا دهه اول خرداد ماه. (ظهور حداکثر پروانه اواخر فروردین و اوایل اردیبهشت)

نسل دوم: از نیمه اول خرداد تا اواسط مرداد ماه.  (ظهور حداکثر پروانه اواخر تیر)

نسل سوم: از دهه اول مرداد تا حدود اواخر شهریورماه. (ظهور حداکثر پروانه اواخر مرداد تا اوایل شهریور)

نسل چهارم: از نیمه دوم شهریور آغاز و به دو گروه تقسیم میشوند. ۱. گروه پیشتازان نسل پنجم ۲. گروه خاتمه دهنده ۴ نسلی در سال.

گروه اول: تا اواخر آبان دوره لاروی را تمام کرده و به شفیره میروند و پروانه حاصله نسل پنجم را تخم ریزی میکند. نسل پنجم: در فصل سرما دوره لاروی خود را تا اسفندماه طی میکند.

گروه دوم: لاروهایی هستند که دوره لاروی خود را نمیتوانند سپری کنند و به سرما میخورند و تا اسفندماه به همان وضع باقی میمانند.

در شکل زیر بیولوژی سزامیا را مشاهده میکنید طول دامنه نسل اول بنا بر تغییرات دمای محیط تا یک ماه نیز نوسان دارد.

نحوه خسارت و طریقه مبارزه:

محل تخم گذاری پروانه ها بصورت لکه های زرد با هاله بنفش کمی برجسته میباشد. لارو سن اول از همان محل تفریخ شدن شروع به تغذیه میکند. آسيب وارده به گياه در نسل اول به شكل مرگ جوانه مركزي(حالت جارویی شدن) و خشک شدن گیاه و در نسل‌هاي بعدي بصورت آلودگي ميان گره‌هاي ني ظاهر ميگردد كه كاهش كمي و كيفي محصول را بهمراه دارد. مضافاً دالانهاي حاصل از تغذيه لارو اين آفت در درون ني، محيط مناسبي را براي فعاليت قارچها و ساير ميكروارگانيسم‌هاي ساپروفيت فراهم ساخته و خسارات سنگيني به محصول وارد مي‌آورد. در سال‌هاي آغازين كشت نيشكر در خوزستان، عليه اين آفت مبارزه شيميايي از طريق سم‌پاشي (دیازینون) مزارع انجام مي‌گرفت، ولي در اثر تحقيقات انجام شده مشخص شد كه چون لارو اين آفت در داخل ساقه مخفي است، سم‌پاشي بر آن تأثيري ندارد.

کنترل تلفیقی و مبارزه بیولوژیک:

لاروهاي ساقه خوار نيشكر از نور گريزانند ولي شب پره ها نور گرايي مثبت داشته و بطرف روشنايي جلب ميشوند. بدین ترتیب مي توان از تله نوري براي مبارزه با اين حشره استفاده كرد.

اطلاعات بدست آمده از عملکرد  تله هاي فروموني نیز نمايانگر اينست كه این روش ميتواند در آينده نزدیک جزء مهمي از برنامه هاي مبارزه تلفيقي را بعهده داشته باشد.

پارازیتوئیدها:

زنبور پارازیتوئید Trichogramma sp : که تا اکنون مورد استفاده نداشته است.

زنبور پارازیتوئید Telenomus bussola : بررسيها در طبيعت نشان مي دهد كه فعاليت زنبور در استان خوزستان از نيمه دوم اسفند ماه آغاز شده و در ارديبهشت ماه تا حدودي به جمعيت آن افزوده مي شود ولي ميزان انبوهي آن جوابگوي پارازيته كردن تخم هاي نسل اول آفت نمي باشند.

زنبور پارازیتوئید  Platytelenomus hylas : تولید این زنبور پس از مشاهده شدن عملکرد آن در طبیعت از سال 68 آغاز شد که از تعداد  ۱۵۰۰۰ عدد در سال ۶۸ به  ۱۵۰۰۰۰۰۰ عدد در سال ۸۳ رسید. تولید و رهاسازی این زنبور باعث کاهش چشمگیر مصرف سم علیه آفت شد.

زنبور پارازیتوئید  Dibrachys boarmiae : در سال ۸۳ در شوشتر شناخته شد. این زنبور  بدنبال تحقیقات و جمع آوری نمونه برای پارازیتوئید Platytelenomus hylas کشف شد.

مبارزه بیولوژیک:

زنبور پارازیتوئید Platytelenomus hylas Nixon:

از راسته  Hymenoptrea و خانواده  Scelionidae. رنگ عمومی زنبور قهوه ای متمایل به سیاه است. تخم زنبور سفيد، ‌شفاف و داراي يك پايه مي باشد و رشد و نمو تخم بين ۱ تا ۲ روز بطول مي انجامد .طول بدن حدود ۶/۰ تا ۷/۰  میلیمتر است. زنبور داراي 3 سن لاروي است. دوره شفيره گي بر حسب درجه حرارت محيط بين ۵ تا ۱۴ روز بطول مي انجامد. تمام مراحل تخم ،‌ لارو و شفيره زنبور در داخل تخم ميزبان (ساقه خوار)‌ سپري مي شود و از داخل تخم آفت،  زنبور کامل پارازيت خارج مي گردد.

زنبور پارازیتوئید  Dibrachys boarmiae :

از راسته Hymenoptera  و خانواده  Pteromalidae. زنبورهایی بطول ۲ تا ۳ میلیمتر و سیاه رنگ. سرو قفسه سينه با تزئينات نقطه اي، سر بزرگ، چشمهاي مركب قرمز، شاخكها زانو ئي كوتاه كه اسكاپ قهوه اي روشن و بقيه بندها قهو هاي تيره  پاها به رنگ زرد روشن، شكم قهوه اي يا سياه براق مي باشد كه در حشره ماده اندازه شكم بزرگتر از حشره نر است و بطور كلي حشرات كامل ماده داراي جثه اي درشت تر از حشرات كامل نر هستند.

معرفي اين زنبور بعنوان يكي ديگر از حشرات مفيد منطقه در جهت كنترل پروانه سزاميا و همچنين ايجاد تنوع در پارازيتوئيدها ميتواند مبارزه بيولوژيكي عليه اين آفت را تشديد نمايد. از مزاياي تكثير اين زنبور در آزمايشگاه كوتاه بودن زمان پروسه پارازيتيسم بدليل كاهش مراحل سيكل زندگي پروانه و همچنين طول عمر بيشتر آن نسبت به زنبورPlatytelenomus  ميباشد. به بيان ديگر زنبور Platytelenomus جهت بقاي نسل خود نياز به تخم پروانه دارد و استحصال تخم پروانه نيز شامل  مراحل متعددي از قبيل جمع آوري لارو، تبديل لاروها به شفيره، تبديل شفيره ها به حشرات كامل (۱۲ تا ۱۵ روز) تخم ريزي پروانه و در نهايت پارازيت كردن تخمها در مدت زمان ۱۳-۱۶ روز مي باشد كه زمان بيشتري را در بر دارد (جمعا در حدود ۲۵ تا ۳۱ روز) در حاليكه در زنبور Dibrachys به محض اينكه لاروهاي پروانه به شفيره تبديل شدند آماده براي زنبور پارازيتوئيد هستند. 

ریخت شناسی سوسک نیشکر Pentodon idiota Herbst :

بیولوژی سوسک نیشکر:

۳- کنه نیشکر  Oligonychus Sacchari

از راسته  Prostigmata  و خانواده  Tetranychidae

Synonym: Paratetranychus sacchari

اين آفت بوسيله مک گرگور در سال ١٩٤٢ از روی نيشکر جمع آوری و توصيف شد. در ايران خليل منش ١٣٥١ ، کمالی ١٣٦٨ و صادقی ١٣٧٢ از شوشتر و هفت تپه اين کنه را گزارش کرده اند. هم اکنون اغلب مزارع نيشکر خوزستان به اين کنه آلوده می باشند.

مورفولوژی کنه نیشکر Oligonychus Sacchari:

• تخم

کروی، زرد رنگ با قطر تقریبی ۱۱۸ میکرون.

• لارو

پس از تغذیه بدن به رنگ سبز روشن و پاها بی رنگ، بطول ۱۴۱ میکرون است. پس از پایان مرحله استراحت اول، بدن متورم و به رنگ نقره ای میشود

• پوره

پروتونیمف دارای جثه بزرگتر و چهار جفت پا، به رنگ سبز پررنگ و طول بدن ۲۳۵ میکرون. در دئوتونیمف جثه بزرگتر از پروتونیمف شده و طول کنه ماده ۳۵۷ و کنه نر ۲۶۷ میکرون میباشد.

• بالغ

در ابتدا رنگ بدن بالغ ، زرد و پس از مدتی به رنگ زرد متمایل به سبز تغییر می یابد. کنه ماده به شکل شلجمی نسبتاً کشیده ، به طول ۴۳۶ و عرض ۲۰۰ میکرون و کنه نر با جثه کوچکتر و انتهای بدن کشیده و مثلثی شکل ، به طول و عرض ۳۱۶ و ۱۴۴ میکرون میباشد. 

بیولوژی کنه نیشکر:

کنه بالغ ۲ تا ۱۲ ساعت پس از ظهور جفتگیری میکنند. تخم ریزی پس از ۱ تا ۲ روز آغاز میشود. تخم ها انفرادی و در سطح زیر برگ قرار میگیرند. کنه ماده تا ۷۰ تخم میگذارد. میزان تنیدن تار این کنه محدود به اطراف تخم خود است. طول عمر کنه نر حداکثر ۱۸ روز بوده و زمستان گذرانی آن بصورت کنه ماده بالغ بر روی سطوح خاک و علف های هرز میباشد. فعالیت کنه ها با گرم شدن هوا بیشتر میشود. بطور میانگین حدود ۱۶ تا ۲۰ نسل در سال دارند.

نحوه خسارت کنه نیشکر:

تغذيه آفت موجب ايجاد نقاط ريز کلروزه می شود که نهايتًا نکروزه شده و تدريجًا از قسمت انتهايی و کناره ها شروع به خشکيدن می کنند. علاوه بر خسارت فوق کنه های تارتن بواسطه تنيدن تار و جذب لايه ای از گرد و غبار روی گياه باعث میشوند که از سطح فعال فتوسنتز به شدت کاسته شده و عمل تبادل گاز و سيستم تنفسی گياه دچار اختلال می گردد که این عمل بندرت اتفاق می افتد. زیراکه تنیدن تار این کنه بیشتر در هنگام تخم ریزی میباشد.

روشهای کنترل:

در مزارع نیشکر کنه های فیتوزئید  Amblyseius benjamini  از تراکم جمعیت بالاتری برخوردارند. بعلاوه حضور و فعالیت کفشدوزک ریز سیاه Stethorus punctillum Weise در ماه های گرم تابستان در روی نیشکر چشمگیر است. شکارچی های مذکور در کاهش جمعیت کنه نیشکر نقش موثری دارند، لذا در حال حاضر برای حفظ تعادل طبیعی و حمایت از این عوامل بیولوژیک طبیعی هیچگونه مبارزه شیمیایی جداگانه ای علیه کنه نیشکر توصیه نمیشود. کفشدوزک  Stethorus gilvifrons شکارگر مهم این کنه در خوزستان می باشد. کفشدوزک نیز ۱۴ - ۱۰ روز پس از ظهور اولین کنه ها به استقرار و تجمع  روی کلنی آنها می نماید، لذا حداکثر جمعیت این کفشدوزک در اواخر تیرماه ظاهر می شود.

۴- شته زرد نیشکر Sipha flava

از راسته Homoptera و خانواده Aphididae

اولین بار از روی برگ های خانواده گندمیان در کرج جمع آوری شده.

مورفولوژی شته زرد نیشکر Sipha flava

طول بدن در افراد بکرزا تا ۲mm میرسد. افراد بی بال زرد و در هوای سرد مایل به سبز میشوند. غالبا یک جفت نوار عرضی در پشت مفاصل بدن دارند. شاخک ۵بندی و کورنیکول کوتاه دارند. بدن دارای موهای بلند میباشد.

بیولوژی شته زرد نیشکر:

افراد نر و ماده اواخر فصل پاییز ظاهر میشوند و بعد از عمل جفتگیری تخمگذاری کرده و تخم ها زمستان گذرانی میکنند. در مناطق گرم در تمام طول سال بصورت بکرزا وجود دارند. روی گندم، جو، نیشکر، سورگوم، ارزن و گیاهان تیره اویارسلام این شته دیده میشود.

خسارت:

خسارت شته ها در گیاهان مختلف حالت یکسانی دارد. زمانی که یک آفت مکنده یا آفتی که از شیره گیاهی تغذیه کند در درجه اول باعث کاهش کمی و کیفی محصول میشود که این امر برای تولید کننده بسیار حیاتی است. در درجه بعدی خسارت ثانویه آفات مکنده مهم میباشد که همراه با خسارت اولیه زمینه را برای بروز بیماری های گیاهی و یا حتی آماده شدن بستر برای رشد عوامل ساپروفیت محیا میکند. در اینجا خسارت ثانویه شته زرد نیشکر مهم تر میباشد. از آنجایی که معمولا جمعیت شته روی نیشکر بالا نمیرود که بخواهد خسارت قابل توجهی با مکیدن شیره گیاهی وارد کند معمولا با همین جمعیت کم میتواند زمینه را برای اپیدمی شدن بیماری ویروسی نیشکر فراهم کند. لذا کنترل این شته بخصوص زمانی که اولین بوته آلوده به بیماری ویروسی دیده شد باید در اولویت قرار بگیرد.

مبارزه:

از سموم شیمیایی برای کنترل شیمیایی استفاده میشود و برای کنترل بیولوژیک از شکارگرها و پارازیتوئیدها میتوان استفاده کرد زیراکه گزارشی در مورد کنترل طبیعی در مورد شته نیشکر گزارش نشده است.

شکارگرها شامل کفشدوزک های جنس Hippodamia و Coccinella و Leucopis ، بالتوری شامل جنس های Chrysoperla و Chrysopa و پارازیتوئیدها شامل زنبورهای جنس Aphelinus و Aphidius و ... میتوانند در کنترل طبیعی این شته و سایر شته های گندمیان موثر باشند.

۵- ملخ آسیایی  Locusta migratoria Linneus

فاز مهاجر: L. migratoria migratoria

از راسته Orthoptera و خانواده Acrididae

آفتی پلی فاژ

در سال هاي اخير اين ملخ خسارت هاي شديدي به مزارع نيشكر و برنج خوزستان وارد نموده است.

مورفولوژی ملخ آسیایی Locusta migratoria Linneus

بالغ:

حشره ماده ۵۲ تا ۵۵ و نر آن بطول ۴۰ تا ۵۰ میلیمتر میباشد. بال ماده ۴۶ تا ۵۶ و بال نر ۴۲ تا ۵۴ میلیمتر طول دارد. رنگ عمومی بدن خاکستری متمایل به سبز است اما در موقع تخم ریزی ملخ نر زرد شفاف و ماده قهوه ای رنگ است.

پوره:

این ملخ دارای ۵ سن پورگی میباشد که رنگ آنها در سنین اول و دوم سیاه و سایر سنین قهوه ای است.

تخم:

تخم ها درون کپسول بوده که خمیده، غیرمنظم و طویل است. جدار خارجی کپسول نازک و قهوه ای رنگ میباشد. در هر کپسول ۵۰ تا ۱۰۰ عدد تخم بطور منظم و در ردیف های چهار عددی قرار دارد. طول کپسول ۵۵ تا ۷۵ و طول هر تخم ۷ میلیمتر است.

بیولوژی ملخ آسیایی:

زمستان را بصورت تخم سپری میکند. تخم ها در بهار باز شده و بر اساس شرایط آب و هوایی پوره ها ظاهر میشوند. ظهور آنها تا چند هفته بطول می انجامد. دوره پورگی این ملخ ۴۰ تا ۴۵ روز است و از گندمیان تغذیه میکند. تخم ریزی ملخ بالغ در کنار نهرها و اطراف آب صورت میگیرد. این ملخ بطور معمول یک نسل در سال دارد اما در در شرايط خوزستان تا 3 نسل در سال ايجاد مي كند

توضیحات:

يکي از زيان آورترين ملخ هاي بومي منطقه خوزستان به ويژه در مزارع نيشکر خوزستان گونه migratoria Locusta  که با توجه به خسارت غير متوالي آن در خوزستان در طي سالهاي گذشته مورد  توجه محققين قرار نگرفته است.  براي کنترل اين ملخ در اگرواکوسيستم حساس نيشکر شناخت بيولوژي و دشمنان طبيعي اين حشره مورد نياز مي باشد. طي سالهاي ۱۳۷۸– ۱۳۷۵ بيولوژي اين حشره در آزمايشگاه و مزرعه همچنين نوع دياپوزآن مورد مطالعه قرار گرفت. دشمنان طبيعي آن جمع آوري و گونه غالب شناسايي گرديد.

بررسي هاي بيولوژيک در مزارع نيشکر خوزستان نشان داد که اين حشره داراي سه نسل همپوشان بوده و بيشترين جمعيت آن در نسل دوم و سوم بخصوص در اواخر مرداد و اوايل شهريور ماه مي باشد که نتيجه  تداخل نسل هاي دوم و سوم است.

این ملخ در شرايط آزمايشگاهي داراي ۵ نسل مي باشد. همچنين معلوم شد که اين گونه فاقد دياپوز اجباري و الگوي پراکنش کپسول هاي تخم از نوع تجمعي مي باشد. نمونه برداري هاي چند سال اخير ۵۲ – ۴۴ درصد پارازيتيسم در کپسول هاي تخم ملخ توسط زنبور پارازيتوئيد Scelio flavibarbis را نشان داد که حاکي از توانمندي اين زنبور بوده و با توجه به مشکلات پرورش آن زنبور، حفاظت و حمايت از اين دشمن طبيعي توصيه مي شود. عمليات زراعي دقيق و به موقع پس از برداشت بخصوص در مزارع باز رويش نيشکر به عنوان راهکار مناسب براي کاهش جمعيت يا پيشگيري از افزايش جمعيت ملخ توصيه مي شود

مديريت تلفيقي:

پرندگان مخـتلف از شـكارگران عمومي ملـخ ها به شمار مي آيند. لارو چند گونه از سوسك هاي جنس
 Meloa و چند گونه از سوسك هاي جنس Mylabris گزارش شده اند كه از تخم ملخ ها تغذيه مي كنند.  زنبور Scelio flavibabis  از پارازيتوئيد هاي مهم تخم ملخ ها به شمار مي آيد (خواجه زاده، ۱۳۸۱) و گونه هايي از مگس هاي Tachinidae نيز گزارش شده اند كه پارازيتوئيد پوره ها و حشرات كامل ملخ ها هستند.

براي كنترل شيميايي ملخ هاي زيان آور از سموم فنيتروتيون، مالاتيون، ديفلوبنزورون و طعمة مسموم به محض خروج پوره ها تا زمان ظهور ملخ هاي كامل، مورد استفاده قرار مي گيرند (سازمان حفظ نباتات، 1375).

در كشورهاي توسعه يافته، از عوامل بيماري زاي حشرات ( قارچ ها و پروتوزوئرها) براي كنترل ملخ هاي زيان آور استفاده مي كنند. در ايران نيز تحقيقاتي براي جداسازي، شناسايي و بررسي كارايي آزمايشگاهي اين عوامل صورت گرفته است.

سایر آفات مهم نیشکر در جهان:

سوراخ کننده ساقه اولیه  Chilo infuscatellus

در چین، هندوستان، مالزی و تایلند شیوع دارد و در هندوستان، جاوه، پاکستان، فیلیپین، اندونزی و تایوان یک  آفت جدی بشمار می آید.  تحت تاثیر این آفت  قسمت انتهایی ساقه از بین رفته و ساقه سوراخ و مغز خشکیده میشود. کنترل آن با استفاده از 3 گونه  Trichogramma صورت میگیرد.

سوراخ کننده نیشکر  Chilo auricilius & Diatraea saccharilis

در هندوستان، اندونزی، بنگلادش و پاکستان و در مکزیک، کلمبیا، ونزوئلا، برزیل و آرژانتین خسارت های زیادی را بوجود می آورند. خسارت بصورت سوراخ هایی در میانگره ها همراه با کوتولگی است. کنترل آن  با استفاده از  ۲ گونه Trichogramma fasciatum & Lixophaga diatraea  صورت میگیرد.

سوراخ کننده قسمت انتهایی ساقه  Scirpophaga nivella & S. Excerptalis

در سری لانکا، چین، هندوستان، ژاپن، پاکستان، فیلیپین و تایوان شیوع فراوانی دارد و از طریق کاهش رشد و مرگ و میر ساقه ها به گیاهان خسارت وارد میکند. کنترل آن توسط زنبور Trichogramma japonicum  صورت میگیرد.

۲- سوسک نیشکر    Pentodon idiota Herbst
از راسته  Coleoptera  و  خانواده  Scarabeidae
آفتی پلی فاژ .